Wat is de scherptediepte in een foto?
Quote: "De scherptediepte is de afstand waarover je foto scherp wordt, gerekend vanaf de voorgrond tot aan de achtergrond.”
Soms wil je dat je foto volledig scherp wordt vanaf de voorgrond tot aan de achtergrond, soms wil je dat juist niet. Je wilt dat slechts een klein gedeelte van de foto scherp wordt en de rest niet. Waarom je dit zou willen en hoe dit precies werkt, vertel ik je in dit blog. Overigens, voor scherptediepte wordt ook weleens de afkorting DoF gebruikt. Dit is een Engelse afkorting en staat voor Depth of Field.
Waarom is scherptediepte belangrijk?
De mate waarin een foto scherp is, bepaalt voor een belangrijk deel hoe de foto op de kijker overkomt. Stel je voor dat je een portretfoto wilt maken en op de achtergrond is een hoop afleiding te zien. Op dat moment wil je dat deze afleiding onscherp wordt in je foto, zodat alle aandacht naar het portret uitgaat. Doe je dit niet, dan zal die afleiding op de achtergrond ervoor zorgen dat je foto er amateuristisch uitziet. Het portret springt er niet uit.
Kleine scherptediepte bij portretfoto's
Fotografeer je daarentegen een landschap met een prachtige voorgrond, iets heel moois in de middengrond en een fantastische achtergrond, dan wil je juist wel alles scherp in beeld hebben zodat je alle elementen in het landschap goed kan zien en waarderen. Is dan bijvoorbeeld je voorgrond onscherp geworden, dan zal dat in hoge mate afbreuk aan je foto doen.
Grote scherptediepte bij een landschapsfoto
Dus, de scherptediepte is heel belangrijk en zodra je weet hoe je dit moet gebruiken, zullen jouw foto's direct verbeteren.
Welke factoren bepalen de scherptediepte?
Er zijn 3 factoren die de scherptediepte bepalen. Dit zijn:
- het diafragma
- de brandpuntsafstand
- de afstand tussen de camera en je onderwerp
Deze drie factoren gaan we nu een voor een doornemen, zodat je precies weet hoe je de scherptediepte kunt beïnvloeden.
Er is trouwens nog een vierde factor die bepalend is voor de hoeveelheid scherptediepte die je hebt en dat is het formaat van de sensor die in je camera zit. Maar ja, daar kan je tijdens het fotograferen niets aan veranderen. Dit wordt pas interessant als je een nieuwe camera gaat kopen.
Quote: “camera’s met een zogenaamde fullframe sensor hebben een grotere scherptediepte bereik.”
Wat is het diafragma en hoe beïnvloedt dit de scherptediepte?
Het diafragma is een onderdeel dat is ingebouwd in de lens van je camera. Met dit diafragma regel je de hoeveelheid licht die je camera binnenkomt.
Op de eerste foto zie je een diafragma dat helemaal openstaat. Er kan dus veel licht de camera binnenkomen en dit diafragma noemen we een groot diafragma. Dit diafragma gebruik je bijvoorbeeld als je uit de hand een foto wilt maken terwijl er buiten weinig licht is. Want het beetje licht dat er is, dat moet je zoveel mogelijk in de camera zien te krijgen, dus zet je het diafragma helemaal open.
Op de laatste foto is dit precies andersom. Dit is het kleine diafragma en aangezien je nu nog maar een heel klein gaatje hebt waardoor er licht de camera binnen kan komen, kan je dit gebruiken bij het maken van een foto op een zonovergoten 's-zomerse dag. Er is dan namelijk zoveel buitenlicht dat de foto overbelicht dreigt te raken, dus moeten we het licht een beetje temperen.
De mate waarin het diafragma open staat wordt uitgedrukt in een zogenaamd f-getal. En als je die getallen voor het eerst ziet, dan lijken dit wel lukraak gekozen getallen, maar dat is zeker niet het geval.
f/1 - f/1.4 - f/2 - f/2.8 - f/4 - f/5.6 - f/8 - f/11 - f/16 - f/22 - f/32
Laten we eerst eens even wat orde in deze reeks aanbrengen. Want als we goed kijken, zien we dat alle vetgedrukte getallen zich steeds verdubbelen tov elkaar (de reeks 1-2-4-8-16-32) en de cursief gedrukte getallen doen dat ook (1.4 - 2.8 - 5.5 - 11 - 22). Het zijn dus zeker geen willekeurige getallen. Wat belangrijk is om te weten is dat iedere stap in deze reeks ervoor zorgt dat de hoeveelheid licht die de camera binnenkomt wordt verdubbeld of gehalveerd. Zo'n stap wordt in de fotografie een stop genoemd. Ga je dus bijvoorbeeld van f/8 naar 1/11 dan is dat 1 stop en zorgt ervoor dat de hoeveelheid licht dat de camera binnenkomt wordt gehalveerd.
Maar met het diafragma regel je niet alleen de hoeveelheid licht die de camera binnenkomt, maar je regelt er ook de scherptediepte mee. Dus met het f-getal kies je de hoeveelheid scherptediepte in je foto. En hiervoor geldt:
- Kleine scherptediepte is een klein f-getal
- Grote scherptediepte is een groot f-getal
Daarbij is het nog nuttig om te weten dat voor de meeste lenzen f/8 de sweetspot is waarop de lens het best presteert qua scherpte.
Wat is de brandpuntsafstand en hoe beïnvloedt dit de scherptediepte?
De brandpuntsafstand is de afstand tussen de sensor van je camera en het midden van de lens die erop zit. Dit wordt uitgedrukt in millimeters en deze getallen zie je dan ook altijd op je lens staan. Maar wat moet je ermee? Wel, de brandpuntsafstand is een maat voor de hoeveelheid waarop jouw lens is ingezoomd of uitgezoomd.
zoomlens met een brandpuntsafstand van 24-70 mm
Daarbij geldt dat een brandpuntsafstand van 50 mm de standaardwaarde is. En daarmee bedoel ik, je zoomt dan niet in, maar je zoomt ook niet uit. Je ziet de wereld door je zoeker net als met het blote oog. Wordt de brandpuntsafstand kleiner dan deze 50 mm, dan ga je uitzoomen en kom je in het groothoekbereik. En andersom geldt hetzelfde: je gaat inzoomen bij brandpuntsafstanden boven de 50 mm en hoe verder je gaat, hoe meer je lens zich als een telelens gaat gedragen.
En deze brandpuntsafstand heeft dus ook invloed op de scherptediepte. Daarbij geldt dat hoe meer je uitzoomt, hoe meer scherptediepte je krijgt. En hoe meer je inzoomt, hoe minder scherptediepte.
In bovenstaande afbeelding zie je een fotosituatie waarbij het onderwerp op 10 meter afstand staat en het diafragma f/8 gekozen is. Bij de eerste foto is er een brandpuntsafstand van 24mm gekozen dat een scherptedieptegebied opleverd van 1,94m tot oneindig. Bij de tweede foto is er ingezoomd tot 70mm waarbij er nu een scherptedieptegebied is van 6,73m tot 19,44m. Slechts 12,71 meter scherptediepte dus.
Hoe beïnvloedt de afstand tot het onderwerp de scherptediepte?
Voor de scherptediepte maakt het groot verschil of het onderwerp dat je wilt fotograferen vlak voor je neus staat, of wat verder weg. Hoe dichter het onderwerp bij de camera staat, hoe kleiner het scherptedieptegebied wordt. Dit bepaalt vooral in grote mate in hoeverre de achtergrond scherp wordt.
Hierboven zie je de invloed van de afstand tot het onderwerp op de scherptediepte. In de eerste afbeelding staat het onderwerp op 2 meter voor de lens, dat met deze camera instellingen een scherptediepte oplevert van 1,69m tot 2,46m. Bij de tweede afbeelding staat het onderwerp op 15 meter waarbij de overige camera instellingen onveranderd zijn. Nu heb je een scherptediepte van 6,17m tot oneindig.
Bij portretfotografie kan je handig gebruik maken van dit gegeven. Want als dit portret relatief dicht bij de camera staat, heeft de achtergrond al automatisch de neiging om onscherp te worden, zodat afleiding op de achtergrond wordt weggewerkt.
Bij landschapsfotografie kan dit echter juist tegen je werken. Heb je op de voorgrond bijvoorbeeld een paar prachtige bloemen vlak voor je staan en op de achtergrond indrukwekkende bergen, dan kan het weleens zo zijn dat het fysiek gewoon niet mogelijk is om dan alles scherp op de foto te krijgen. Uiteraard zijn hier wel oplossingen voor, maar daarover gaan we het later hebben.
Hoe maak je een foto met een wazige achtergrond?
Nu je weet welke factoren de scherptediepte bepalen, is het ook niet zo lastig meer om een foto met een onscherpe achtergrond te krijgen. Deze kleine scherptediepte krijg je door:
- een diafragma te kiezen met een klein f-getal
- in te zoomen op je onderwerp
- dichtbij je onderwerp gaan staan
Foto van een paddenstoel met een kleine scherptediepte
En deze drie factoren kun je naar hartelust combineren. Later kijken we hoe we dit precies op onze camera gaan instellen, maar eerst: wat zijn nu de meest gangbare scenario’s waarbij een kleine scherptediepte goed tot zijn recht komt?
Simpel gezegd zijn dit alle scenario’s waarbij je wilt dat het hoofdonderwerp eruit springt. Dit is vaak het geval bij het fotograferen van mensen. Denk hierbij aan portretfotografie, sportfotografie of straatfotografie van mensen die je wilt isoleren van de achtergrond. Ook bij het fotograferen van dieren wil je dit over het algemeen. En tot slot bij macrofotografie waarbij je foto’s maakt van bijvoorbeeld bloemen, paddenstoelen en insecten.
Bij sportfotografie zorgt een kleine scherptediepte ervoor dat de sporter eruit springt
waarop moet je scherpstellen bij het fotograferen van mensen en dieren?
Ga je mensen of dieren fotograferen met een kleine scherptediepte, stel dan altijd scherp op de ogen. De ogen moeten namelijk altijd 100% scherp worden. Stel je bijvoorbeeld per ongeluk scherp op het puntje van de neus van een persoon, en je hebt een extreem kleine scherptediepte, dan heb je kans dat dit neuspuntje scherp is, maar de ogen niet.
Wat is bokeh?
Misschien heb je hier al weleens over gehoord: bokeh. Maar wat is dit precies? Het woord bokeh komt uit het Japans en betekent letterlijk “onscherpte”. Hiermee worden dus de onscherpe delen uit de foto bedoeld. En wanneer krijg je die? Juist, bij een kleine scherptediepte, want dan krijg je een onscherpe achtergrond. Bokeh is feitelijk dus een duur woord voor een onscherpe achtergrond en je weet inmiddels hoe je dit voor elkaar krijgt.
Fraaie bokeh bij deze paardenbloem
Wat wel kan gebeuren is dat er ronde lichtbollen in je foto ontstaan. Dit wordt het bokeh-effect genoemd. Het kan een heel leuk en speels effect in je foto zijn, maar soms wil je het ook niet in je foto hebben en dan heb je geen andere keus om het met een fotobewerkingsprogramma eruit proberen te halen. Die bokeh-bollen kunnen rond of zeshoekig zijn, dat ligt aan de vorm van het diafragma in jouw lens.
Bokeh-bollen zichtbaar in de achtergrond bij deze herfstfoto met kleine scherptediepte
Hoe maak je je achtergrond onscherp met fotobewerking?
Stel je hebt een mooie portretfoto van iemand gemaakt en het portret zelf staat er echt heel leuk op. Maar je bent vergeten om rekening te houden met de scherptediepte en jouw foto blijkt ook in de achtergrond scherp geworden te zijn. Kan je dat achteraf nog goed krijgen? En het antwoord is ja. Vooral dankzij kunstmatige intelligentie (AI) in de fotobewerkingsprogramma’s van tegenwoordig, is het makkelijk om de achtergrond achteraf onscherp te maken. In onderstaande video laat ik je zien hoe dit werkt.
Sinds mei 2024 zit er daarnaast in het fotobewerkingsprogramma Lightroom ook een nieuwe functie die "vage lens" heet en is speciaal bedoeld om je achtergrond op een hele makkelijk manier onscherp te maken. Bekijk onderstaande video om te ontdekken hoe je dit kunt doen met de handige tool.
Hoe maak je een foto met grote scherptediepte?
Wil je een foto met een grote scherptediepte, dus waarbij de foto scherp is vanaf de voorgrond tot aan de achtergrond, dan doe je precies het omgekeerde als bij een foto met een wazige achtergrond. Dus:
- kies een diafragma met een hoog f-getal
- zoom zoveel mogelijk uit
- zorg dat er enige afstand is tussen de camera en het hoofdonderwerp
Maar juist dat laatste is vaak lastig in landschapsfotografie. Want in de landschapsfotografie heb je nu eenmaal vaak een voorgrondonderwerp vlak voor je staan. En ook dat moet uiteraard scherp worden. Kijk bijvoorbeeld naar onderstaande foto. Hier stond ik in een lavendelveld letterlijk tussen de lavendel, dus met de eerste lavendel vlak voor mijn camera. Dus ja, hier kon ik gewoonweg niet meer afstand nemen tot aan mijn voorgrondonderwerp. Dus zijn de enige twee alternatieven om een zo groot mogelijke scherptediepte te krijgen: hoog f-getal en zo veel mogelijk uitzoomen.
Wat zijn nu de gangbare scenario's waarin je een grote scherptediepte wilt hebben?
Absoluut is dat in de landschapsfotografie en stadsfotografie. Onder dit laatste verstaan we architectuurfotografie en straatfotografie waarbij je juist wel de drukte van de stad wilt laten zien.
Ook in macrofotografie wil je je hoofdonderwerp scherp in beeld hebben. Maar als je met een macrolens fotografeert, dan is de scherptediepte vaak ontzettend klein. Prima natuurlijk voor de achtergrond, want die wil je wel onscherp hebben. Je hoofdonderwerp moet daarentegen natuurlijk scherp zijn en daar heb je een bepaalde mate van grote scherptediepte voor nodig.
Tot slot, in de interieurfotografie wil je ook kamers en ruimtes volledig scherp hebben.
Ook bij interieurfotografie is een grote scherptediepte vereist
Wat is diffractie?
Quote: Diffractie is een fenomeen dat ontstaat als je gaat fotograferen met hogere f-getallen waarbij er een ongewenste onscherpte in je foto ontstaat.
Hoe hoger het f-getal, hoe kleiner de lensopening is. Op een gegeven moment wordt die lensopening zo klein, dat al het licht door een heel klein gaatje heen moet, met als gevolg dat het licht verstrooid wordt en gaat zorgen voor een onscherpte in je foto. Dus misschien denk je, hoe hoger het f-getal, hoe groter de scherptediepte en dus hoe scherper mijn foto. Maar nee, het houdt ergens op.
Kijk maar eens naar de bovenstaande foto's. Zoals je duidelijk ziet heeft de foto die met f/22 gemaakt is een veel grotere scherptediepte. Dus als je de gehele egel scherp wilt hebben, dan is dit een veel betere keuze dan de foto die met f/4 gemaakt is, want daar zie je al duidelijk onscherpte op de rug van de egel. In deze foto heb ik scherpgesteld op de ogen, dus die moeten 100% scherp zijn. Maar laten we die ogen eens wat beter bekijken.
En als je dan goed kijkt, dan zie je dat de ogen van de foto die met f/4 zijn gemaakt duidelijk scherper zijn. De foto met f/22 heeft een lichte onscherpe en dat is de diffractie.
Zoals eerder gezegd is f/8 de sweetspot voor de meeste lenzen waarop deze het best presteren. Maar vooral in de landschapsfotografie heb je dan vaak nog te weinig scherptediepte, waardoor dat f-getal verder omhoog moet. Echter, ga niet verder dan f/16 om diffractie te voorkomen.
Hoeveel scherptediepte heb je voor en na jouw scherpstelpunt?
Moderne camera’s hebben tegenwoordig ontzettend veel scherpstelpunten en doorgaans bepaalt de camera welk scherpstelpunt gebruikt gaat worden. Dus bepaalt de camera welk deel van je foto 100% scherp wordt. Maar wil je nu echt volledige controle hebben over je scherpte en de scherptediepte, schakel dan al die scherpstelpunten uit, op eentje na. En jij als fotograaf bepaalt vervolgens waarop met de ene scherpstelpunt wordt scherpgesteld, zodat je weet dat dat punt 100% scherp gaat worden. Zoek even uit hoe je dat bij jouw camera moet dan via de Google of de gebruikershandleiding.
Oké, dat ene punt waarop je hebt scherpgesteld wordt dus 100% scherp, maar hoeveel scherptediepte heb je voor en na dat scherpstelpunt? Globaal is het zo dat ⅓ van de scherptediepte voor je scherpstelpunt ligt en ⅔ deel erna. Hoe groot dit gebied precies is hangt uiteraard af van je camera instellingen zoals het gekozen f-getal en mate van inzoomen.
Wat is de hyperfocale afstand?
Soms sta je in een situatie waarin het lastig is om alles scherp in beeld te krijgen. Kijk maar eens naar de onderstaande tekening. Op de voorgrond zie je een bloemenperk en op de achtergrond bergen. En jij als fotograaf wilt alles scherp hebben. Je kiest een hoog f-getal, je zoomt flink uit, maar waarop stel je scherp?
In de eerste tekening heb je scherpgesteld op de bloemen. Die worden dus scherp. De rode bol in de tekening is je scherpstelpunt en de rode lijn je scherptediepte. Je ziet dus dat je bloemen uiteraard scherp worden, maar de bergen in de achtergrond volledig onscherp. En dat wil je niet.
In de tweede tekening heb je scherpgesteld op de bergen. Dus nu worden die sowieso scherp. Alleen zie je nu direct dat de bloemen op de voorgrond onscherp worden. En dat wil je ook niet.
Maar is er nu een scherpstelpunt, ergens tussen de bloemen en de bergen, die er wel voor voor zorgt dat alles scherp wordt? En ja, dat punt is er en dat punt noemen we de hyperfocale afstand. Je ziet het hier in de derde tekening.
Quote: de hyperfocale afstand is de scherpstelafstand die de maximale scherptediepte oplevert vanaf de voorgrond tot in oneindig.
De vraag is nu: hoe bepaal je nu precies waar dit scherpstelpunt ligt? Op welk punt in je scenario moet je nu precies scherpstellen? Daarvoor zijn er 3 manieren op dat de achterhalen:
- dmv vuistregels
- dmv een tabel
- dmv een app
Hoe kan je de hyperfocale afstand bepalen mbv vuistregels?
Er zijn twee vuistregels waarmee je de hyperfocale afstand bij benadering zeer goed kan bepalen.
De eerste vuistregel is dat je scherpstelt op ⅓ in het scenario. Je kijkt hiervoor door je zoeker en je zet je scherpstelpunt op ongeveer ⅓ deel vanaf de onderzijde van het zoekerbeeld. In onderstaande foto zie je precies wat ik bedoel.
Stel scherp ergens op de rode lijn die op 1/3 in het scenario ligt. Je hebt dan bij benadering de hyperfocale afstand.
De tweede vuistregel is de “verdubbel de afstand” methode. Je kijkt hier door je zoeker naar hetgeen je helemaal onderin je beeld ziet. En de afstand tussen de camera en hetgeen je door je zoeker zag verdubbel je. En daarop stel je scherp, zoals je in onderstaande tekening ziet.
De blauwe bol is het hetgeen je helemaal onderin je zoeker ziet. Verdubbel deze afstand en je hebt de hyperfocale afstand bij benadering,
Hoe kan je de hyperfocale afstand bepalen met een tabel?
In een tabel kan je de hyperfocale eenvoudig opzoeken. Aan de ene kant van de tabel staat je f-getal, aan de andere kant je brandpuntsafstand. Zoek de twee waardes op die jij hebt ingesteld en je kunt de hyperfocale afstand aflezen. Maar let op! De hyperfocale afstand is ook afhankelijk van de grootte van de sensor die in je camera zit. Er zijn dus tabellen voor fullframe camera’s en voor crop-camera's. Zorg dat je de juiste tabel gebruikt.
Deze tabellen kan je gratis downloaden bij de Academie voor Landschapsfotografie. Klik hier om het Hyperfocale afstand tabel te downloaden. Ook zijn er apps zoals die van PhotoPills waarin deze tabellen zitten.
Hoe kan je de hyperfocale afstand bepalen met een app?
In een app kun je zeer eenvoudig de hyperfocale afstand opzoeken. Je stelt de app in op de sensor die in jouw camera zit en vervolgens voer je gewoon het f-getal en de brandpuntsafstand in. De calculator geeft je dan de exacte hyperfocale afstand. Er zijn hiervoor veel apps in omloop, sommige gratis, andere betaald.
Bij een f/8 en 35 mm is de hyperfocale afstand exact 5,15 meter voor een full frame camera. Vergelijk ook maar eens met de tabel hierboven.
Hier zie je een voorbeeld uit de PhotoPills app die de situatie ook grafisch weergeeft. PhotoPills is de allerbeste app op het gebied van fotografie, waarmee je niet alleen camera-instellingen kunt opzoeken, maar ook je volledige planning kunt doen. Via deze link kun je een kijkje te nemen op de website van PhotoPills (Engelstalig).
Hieronder zie je de calculator van PhotoPills. Hiermee kun je zelf de scherptediepte en de hyperfocale afstand berekenen voor jouw foto-scenario.
Wil je echt alles uit deze app halen, klik dan hier voor onze Nederlandstalige PhotoPills Masterclass.
Hoe meet je de hyperfocale afstand precies af in de praktijk?
Zowel met het gebruik van een tabel als met een app, krijg je een exacte hyperfocale afstand uitgedrukt in meters. Maar stel dat dit bijvoorbeeld 4,66 meter is, hoe meet je dat af in de praktijk. Zeker niet met een rolmaat of meetlint, want dat is gewoon niet te doen in de praktijk, zeker bij wat langere lengtes. Nee, wat je hier doet is simpelweg een inschatting maken. Bij 4,66 meter doe je gewoon 4 grote stappen en één halve stap. Zo zit je bij benadering op de hyperfocale afstand.
Je zult dan natuurlijk nooit precies op de centimeter nauwkeurig zitten, maar pas op dat je nooit te dichtbij scherp stelt. Want in dat geval zal je achtergrond onscherp worden. Kijk maar naar deze 3 schema’s. In het eerste schema zie je dat de hyperfocale afstand 4,66 meter is. In het tweede schema heb je iets (slechts 6 cm) voor de hyperfocale afstand scherpgesteld en loopt je scherptediepte niet meer tot oneindig. In het derde schema heb je iets erna scherpgesteld en is de scherptediepte op de achtergrond nog steeds tot in oneindig.
Hoe werkt focus stacking?
Als het voorgrondonderwerp nu echt op zeer korte afstand voor je lens staat, en je wilt dit onderwerp scherp in beeld hebben én je wilt ook de achtergrond scherp in beeld hebben, dan lukt dat soms niet meer met hyperfocaal scherpstellen. De natuurkundige wetten zorgen ervoor dat dit gewoon niet mogelijk is. Op dat moment is er nog een optie die je hebt en dat is gebruikmaken van focus stacking. In onderstaande video leg ik je uit wat dit is en hoe je dit precies doet.
In de video over focus stacking maakte ik gebruik van Adobe Photoshop en Lightroom Classic. Dit zijn de beste fotobewerkingsprogramma's die er zijn en je kunt ze kopen bij fabrikant Adobe voor slechts een paar euro per maand, waarbij je dan ook altijd verzekerd van de laatste nieuwe versie. Klik hier om het fotografiepakket van Adobe te ontdekken. En wil je echt alles uit Lightroom Classic halen, klik dan hier voor onze Lightroom Classic Masterclass.
Ook bestaan er speciale focus stacking software zoals Zerene Stacker.
Hoe stel je de scherptediepte in op je camera?
Je weet nu welke factoren de scherptediepte beïnvloeden. Maar hoe stel je dat nu precies in op je fotocamera? Het in- en uitzoomen spreekt daarbij wel voor zich, maar hoe stel je dat f-getal precies in? Wel, bij de meeste camera’s zit bovenop de camera een programmawiel dat eruit ziet als op de afbeelding hieronder.
Programmawiel van een Nikon resp. Canon fotocamera
Op dit programmawiel zie je de letter A staan. Deze letter staat voor “aperture” dat diafragma in het Engels betekent. Heb je een Canon, dan heet dat hier Av voor “aperture value”. Zet het programmawiel op deze stand en vanaf dat moment heb jij als fotograaf de controle over het diafragma. Vervolgens druk je de ontspanknop half in zodat de lichtmeter geactiveerd wordt, en draai je aan een van de instelschijven. Je ziet nu het f-getal veranderen en kan je hem zetten op het diafragma van jouw keuze.
Heeft jouw camera niet zo’n programmawiel, dan zit deze instellingen in het menu van de camera. Zet hem ook hier op de A-stand, dat ook wel de diafragmavoorkeuzestand genoemd wordt.
Hoe stel je de scherptediepte in op je telefoon?
De telefoon is vandaag de dag onbetwist het meest gebruikte “fototoestel” en de kwaliteit van de camera en de foto’s wordt steeds beter. Toch kan je met een mobiele telefoon niet alles wat je met een echte camera kan. En een van deze dingen is het bepalen van de scherptediepte dmv het diafragma. Want een telefoon heeft wel een diafragma, maar die staat op een vaste waarde en kan dus niet veranderd worden.
Echter, iPhone heeft een optie om dit toch mbv kunstmatige intelligentie te doen. Als je de camera app opent op je iPhone, dan staat deze standaard op “foto”, maar in plaats daarvan kies je voor “portret”. Dat insinueert weliswaar dat dit een camera stand is die alleen bedoeld is voor portretfoto’s, maar in feite kan je vanuit deze stand alle soorten foto’s maken. Vervolgens veeg je het woord “portret” omhoog waardoor er een aantal opties verschijnen. Je kiest nu voor de “f”, en krijg je een slider waarmee je kunstmatig het f-getal kunt instellen.
Hoe controleer je of je foto daadwerkelijk scherp is geworden?
Een onscherpe foto is een mislukte foto! Tegenwoordig kunnen we met fotobewerkingsprogramma’s best wel wat foutjes wegpoetsen die tijdens het fotograferen zijn gemaakt. Echter, een onscherpe foto kunnen we achteraf niet meer scherp krijgen. Er bestaat wel software die een onscherpe foto probeert te verbeteren, maar echt 100% scherp wordt het nooit. Dus moet je ter plaatse op de fotolocatie controleren of je foto scherp is en zo niet, de foto overmaken. Want kom je er thuis pas achter dat de foto onscherp is, dan is het te laat. Maar hoe controleer je die scherpte?
Dat doe je door de gemaakte foto op je lcd-scherm van je camera te bekijken. Je zoomt vervolgens in tot 100% en je bekijkt de scherpte in de voorgrond, in de achtergrond en de scherpte van je hoofdonderwerp. Is de scherpte helemaal in orde, dan weet je zeker dat je een scherpe foto hebt.
Waar moet je op letten qua diafragma als je een lens voor je camera wilt kopen?
Over lenzen is heel veel te vertellen, maar hier kijken we vooral even goed naar het diafragma, dat zoals je weet in de lens zit ingebouwd. Op iedere lens staat aangegeven wat het kleinste f-getal is dat deze lens heeft. Soms staat daar één getal, bijvoorbeeld f/4, soms staan daar twee getallen, bijvoorbeeld f/4-6.3. Wat betekent dit precies?
Staat er één getal, dan heeft deze lens altijd dit f-getal als laagste waarde, ongeacht in hoeverre je gaat inzoomen of uitzoomen. Staan er twee getallen, dan is het eerste getal het laagste f-getal als je helemaal bent uitgezoomd en het tweede getal is het laagste f-getal als je helemaal bent ingezoomd.
Maar hoe belangrijk is dit laagst mogelijke f-getal? Dat ligt eraan aan wat voor soort foto’s jij maakt. Ik ben bijvoorbeeld een landschapsfotograaf en maak door de bank genomen alleen maar foto’s met een grote scherptediepte. Dus werk ik hoofdzakelijk met grote f-getallen in range van f/8 tot f/16. Dus hoe laag het diafragma van mijn lens kan, is voor mij wat minder belangrijk.
Ben je daarentegen een portretfotograaf, kan wil je vaak een kleine scherptediepte hebben en is dat kleinste f-getal juist super belangrijk. Dus als je een lens gaat kopen, kijk dan vooral goed of het voor jou belangrijk is of je een heel laag f-getal moet kunnen kiezen of niet. Want dit heeft vooral met het prijskaartje te maken. Kijk maar eens naar deze twee lenzen. Beide zijn Nikon zoomlenzen 24-70mm. De ene heeft f/4 als kleinste f-getal, de andere f/2.8. En kijk dan eens naar het prijsverschil, dat is meer dan het dubbele! Voor mij als landschapsfotograaf is dat de investering niet waard, maar voor een portretfotograaf misschien wel.
Hoe maak je altijd haarscherpe foto’s?
Het maken van haarscherpe foto’s, keer-op-keer, is iets dat veel mensen ontzettend lastig vinden. In dit blog heb je alles kunnen lezen over scherptediepte. Dat is een belangrijke factor voor het krijgen van een scherpe foto. Maar er komt nog veel meer bij kijken. En daarom heb ik de online cursus haarscherpe foto’s ontwikkeld. In duidelijke videolessen ga ik je stap-voor-stap laten zien hoe je altijd, in iedere situatie, haarscherpe foto’s maakt. Klik hier voor meer informatie over deze cursus scherpe foto's.
Heb je mijn hele verhaal gelezen? Fantastisch! Ik hoop dat je er heel veel uit heb kunnen helpen dat jou gaat helpen bij je fotografie en het maken van betere foto's. Laat het mij even weten in een reactie. Ook als je iets anders aan dit verhaal wilt toevoegen. Bovendien zou je mij daar enorm mee helpen.